Akya Nasıl Tutulur?

Ülkemizde Karadeniz ve Marmara bölgelerinde görece az olmakla birlikte daha çok Akdeniz ve Ege sularında bulunmaktadır. Yaşam alanı suyun 50 metre kadar altında taşlık, kayalık ve diplerde olmasına rağmen yemlenmek için tatlı suların tuzlu suyla birleştiği alanlara, sahillere, körfezlere yaklaşıp küçük balıkları avlarlar.

Akya Nasıl Avlanır? 

Akya balıkları çok agresif ve yırtıcı olmalarıyla bilinir ve karakteri lüfere benzetilmektedir. Hızlı ve çevik hareket ederler. Bu sebeple avlanması da zorludur. Akya balığının başlıca ayırt edici özellikleri pullarının hiç belirgin olmamasıdır. Ayrıca akya balıklarının ortalama 50-55 cm boyutları 25-30 kg ağırlığı vardır. İstisna olarak 2-2.5 metre uzunluğa sahip olan akya balıkları da görülmüştür. 

Akya balığının sezonu mayıs ayında çiftleşme dönemlerinden başlayarak haziran, temmuz,  ağustos, eylül, ekim ve kasım ortalarına kadar oltaya akya takılması mümkündür. Akya avlamak istiyorsanız karakterini bilmelisiniz. Akyalar çok meraklı, saldırgan ve çok hızlı bir balıktır ayrıca sığ sulara girip hızlıca küçük balıkları avlaması ile bilinirler. Dikkatini çekmek için parlak, beyaz renkli sahte yemleri kullanarak ve yaralı balık aksiyonu ile akya yakalama şansınızı artırabilirsiniz. 

Akya balığının avlanması için temelde iki seçenek bulunmaktadır. Birincisi balığın yemlenmek için sığ sulara yaklaşması ihtimali için kıyıdan “bırakma takım” tekniği ile canlı yem (kefal, lüfer) kullanarak, akıntılı bir su ise ağır ayak taşına bağlanan misina yardımı ile avlanmak, ikincisi ise suda sandal ya da tekne ile açığa çıkıp “sürütme” yöntemi ile oltayla canlı yem (Kalamar, karides gibi yemler de kullanılabilir. Akya saldırgan bir balıktır unutmamalıyız.) ya da kaşık gibi sahte yemlerle akya yakalayabilirsiniz. Bu yöntemlerin dışında spin ve jig yöntemleriyle de akya tutmak zor olsa da mümkündür.

Eğer kıyıdan avlamak istiyorsanız akyanın yemlenme saati olan akşamüstünden sabaha karşı olan vakit aralığını değerlendirebilirsiniz. Kıyıda en çok tercih edilen bırakma takım ile bulunduğunuz koyun akıntısına uygun ağırlık (akıntı varsa 4 kilogram ağırlığında ayak taşı tavsiye edilir) ve misina ile canlı yem (kalamar, lüfer, zargana, kefal) ya da balık için daha az ilgi çekici olsa da sahte yem ile akya tutabilirsiniz. Şamandıra takımlarıyla ya da çok tercih edilmese de at-çek yöntemiyle de akya avlayabilirsiniz.

Balığın kaçmaması için kalın (0.40 yeterli olacaktır) misinalı ve tercihen çıkrık tipi at-çek (spin) makinesi tercih etmelisiniz. Eğer zıpkın avcılığı yapılacaksa, özellikle sürüden henüz ayrılmamış 4-5 kg civarlarında olan akyalar, ani hareket yapılmadığı sürece insandan hiç kaçmazlar. Bir sürüden iki, üç adet akya yakalama ihtimali oldukça kolaydır. Ancak akya gelişimini tamamlamış ve 30-40 kg kadar büyümüş ise yalnız ve daha derinlerde yaşar. Bu boyutlarda akya yakalanmak istenildiğinde küçük akyalarda olduğu kadar ağırdan almak balığın kaçmasına sebep olacaktır.

Eğer sandal ya da tekneyle sürütme yöntemiyle birlikte akya tutmak istiyorsanız, kalama için sandalınızda 30 metre misina bırakmalısınız. Akya boyutları ve agresifliği göz önüne alındığında balığın verdiği ilk tepkide kurtulmamalıdır. Sürütme yönteminde akya için kaliteli bir çıkrık makine, büyük boy fırdöndülü klips, 1.80 boyunda bir kamış ve canlı yem ya da akyanın merakını çekecek sahte yemler ile bu balığı avlayabilirsiniz. Yine tekne ya da sandalda jigging yöntemi ile de akya avlayabilirsiniz.

Akya Avlamak İçin Ne Gereklidir?

Akya avlamak için tercih edeceğiniz ortama ve hava koşullarına göre ekipmanlarınız değişiklik gösterecektir.

Kıyı avcılığı yapacaksanız ve bırakma yöntemiyle akya avlamak istiyorsanız bulunduğunuz konumdaki akıntıya göre uygun ağırlıkta ayak taşıyla takıma bağlanacak kalamar, levrek, lüfer veya çeşitli yavru balıklar gibi canlı yemler ya da sahte yemler gereklidir. 

At-çek yöntemiyle akya avlamak istiyorsanız atarı 10-40 gram arasında olan orta-ağır sertlikte bir kamış tercih etmelisiniz. Kamışın uzunluğunun 2.40 metre olması idealdir. Yüksek devri olan büyük makineler gereklidir. Spin yönteminde aksiyonu yüksek, 10 cm ve üzeri sahte yemlerle 3-5 m arasında yüzen sahte yemler gereklidir.

Sürütme yöntemiyle akya tutacaksanız tekneye monte edilmiş bir çıkrık olması ve uzun bir misinanın olması gereklidir. Büyük canlı yemler ve buna uygun 300 grama kadar atarlı bir kamış gerekir. Balığı tekneye çıkarabilmek için bir ya da ihtiyaç halinde iki adet kakıç gerekli olabilir.

Zıpkın avcılığı yapılacaksa, 90, 100 veya 110 cm aralığında alüminyum ya da ahşap gövde, 6,4 ya da 6,50 mm inox şiş, 18-20 mm arasında latex mafsallı zıpkın lastiği ve 60 ile 70 metre arasında makaralı zıpkın ipi akya avı için yeterli olacaktır.

Yem Seçimi

Akya çok saldırgan bir balıktır. Kıyıdan avcılık yapacaksanız her tür yavru balığı yem olarak tercih edebilirsiniz. Özellikle, istavrit, sardalya, uskumru tercih edilebilir. Sahte yemlerde de parlak, aksiyonu bol ve 10 cm boyutlarında yemler tercih edilebilir.

Teknede tutacaksanız canlı lüfer, sarıkanat, zargana, sardalya, uskumru, iri istavrit, kefal gibi balıklar ya da ölü bütün kalamar ya da aynı boyutlarda sahte yemler kullanılabilir. Sürütme tekniği uygulanacaksa bütün ölü balıklar akya avında kullanılabilir.

Kamış Seçimi

Eğer kıyıdan at-çek yapacaksanız 2.40-2.74 m boyut aralıklarında medium ya da medium-heavy sertlikte ve 30-60 ya da 40-80 gram atarı olan, gövde materyali tercihen karbon ve çıkrık tipi makine takılmasına uygun olan bir kamış tercih etmelisiniz. 

Eğer tekneden sürütme yöntemiyle akya tutacaksanız makaralı halkası bulunan, deniz tipi 1.8-2.4 m boyutlarında, yine tercihen karbon gövdeli ve monte çıkrık tipi kamış tercih edebilirsiniz.

Makine Seçimi

Makine, balığı tutacağınız yere göre 100-200 metre misina kapasiteli, çıkrık tipli, optimum ebatları 4000-6000 boyutlarında ve orta ya da yüksek devirli olmalıdır. (4.7.1,5.0.1,6.0.1) Teknede iseniz monte edilebilmesine dikkat etmelisiniz.

İp ve Misina Seçimi 

Referans olarak öncelikle kamışınızın üzerindeki değerleri dikkate almalısınız. Kamışın üzerinde bulunan LB cinsinden değerlere uygun örgü ip ya da misina tercih edebilirsiniz. Örgü ip tercih edecekseniz ince sarım 8x, 9x ya da 12x örgü ipleri tercih edebilirsiniz.

Akya Balığının Faydaları Nelerdir?

Akya balığı, sağlıklı bir protein kaynağı olmanın yanı sıra omega-3 yağ asitleri bakımından zengin bir deniz ürünüdür. Omega-3 yağ asitleri kalp sağlığını destekleyerek kolesterol düzeylerini düzenleyebilir ve iltihaplanmayı azaltabilir. Aynı zamanda beyin fonksiyonlarını geliştirebilir ve sinir sistemini koruyabilir. 

Akya balığı ayrıca vücut için önemli olan çeşitli vitamin ve mineralleri de içerir. B12 vitamini, demir, çinko, fosfor ve selenyum gibi besin öğeleri, sağlıklı bir metabolizma, kemik gücü ve bağışıklık sistemini desteklemede rol oynar. Düşük kalorili bir protein kaynağı olması sayesinde kilo kontrolüne de katkıda bulunabilir.